Krzyż jerozolimski to symbol, który składa się z dużego krzyża laskowanego, w którego kątach znajdują sie cztery krzyże greckie. Nasycony symboliką chrześcijańską przez wieki stawał się emblematem wielu zakonów. Ozdabiali się nim władcy i duchowni. Obecnie widnieje także na fladze Gruzji. warto poznać jego fascynującą historię.
Historia krzyża jerozolimskiego
Pierwsza wyprawa krzyżowa miała na celu wyzwolenie Jerozolimy i Grobu świętego. W 1099 roku po krwawych walkach miasto w końcu zostało zdobyte przez krzyżowców, którzy rozpoczęli tworzenie w tamtych rejonach własnego państwa.
Jeden ze zdobywców, Godfryd de Bouillon, ustanowił krzyż jerozolimski herbem najpierw samego siebie, a potem całego państwa krzyżowców. To właśnie wtedy zaczęła się długa kariera tego ciekawego znaku.
Krzyż jerozolimski – symbolika historyczna
W XI wieku symbolikę omawianego znaku odnoszono przede wszystkim do bieżących wydarzeń. Duży krzyż laskowany symbolizował Ziemię Świętą. Cztery małe krzyże greckie miały natomiast oznaczać królestwa, które uczestniczyły w krucjacie. Były to Francja, Cesarstwo Niemieckie, Anglia oraz Królestwo Obojga Sycylii.
Z czasem interpretacje historyczne nieco zmieniono. Dużym krzyżem nadal oznaczano Jerozolimę, jednak dysproporcje wielkości miały być znakiem jej dominacji nad pozostałymi czterema patriarchatami, czyli Konstantynopolem, Rzymem, Aleksandrią i Antiochią.
Krzyż jerozolimski – symbolika teologiczna
Na przestrzeni wieków powstało wiele interpretacji znaczenia krzyża jerozolimskiego. Teologowie przyjmują, że jest on symbolem pięciu ran Chrystusa ukrzyżowanego. Centralny i największy krzyż oznacza bok przebity włócznią. Dwa górne krzyże greckie to rany na dłoniach, a dwa dolne odnoszą się do ran na stopach.
Jest także inna interpretacja według której największy krzyż symbolizować ma samego Chrystusa. Mniejsze to natomiast ewangeliści: Marek, Mateusz, Łukasz i Jan.
Krzyż jerozolimski na przestrzeni wieków
Omawiany symbol od samego początku kojarzony był ze zdobyciem Ziemi Świętej przez chrześcijan. Nic więc dziwnego, że znaleźć go można w heraldyce wielu zakonów. Do dzisiaj jest on symbolem franciszkańskiej Kustodii Ziemi Świętej, czyli organizacji, która opiekuje się katolickimi obiektami w tamtym regionie. Posługują się nim także bożogrobcy, czyli Zakon Rycerzy Grobu Bożego.
Z tym symbolem kojarzony jest także król Anglii Edward VII, który już w XIX wieku nakazał wytatuowanie sobie krzyża jerozolimskiego na pamiątkę swojej pielgrzymki do Grobu Bożego.
Krzyż jerozolimski obecnie
Duża część dewocjonaliów sprzedawanych obecnie turystom w Ziemi Świętej zawiera w sobie omawiany przez nas symbol. Złote lub srebrne wisiory z krzyżem jerozolimskim, pierścienie z tym motywem mają symbolizować zwycięstwo zbawienia oraz miłość do Boga. Dla chrześcijan jest to znak zwycięstwa i życia wiecznego. Zazwyczaj zaopatrują się w niego osoby głęboko wierzące.
Co ciekawe, wariant tego krzyża (czerwony na białym tle) znajduje się również na fladze Gruzji. Gruzini, chociaż nie są katolikami utrzymują bardzo silną więź z tym emblematem i twierdzą, że był on związany z ich krajem jeszcze przed czasem wypraw krzyżowych.
Krzyż jerozolimski jest związany przede wszystkim z katolicyzmem. Od czasów wypraw krzyżowych uznaje się go za symbol zwycięstwa życia wiecznego nad śmiercią. Istnieje także wiele ciekawych interpretacji teologicznych i historycznych.
Zobacz także:
- Krzyż maltański – poznaj historię i symbolikę słynnego krzyża kawalerskiego
- Krzyż celtycki – co to za symbol i jakie ma znaczenie?
- Celtyckie symbole – poznaj ich znaczenie!
- Krzyż ankh – potężny symbol ze starożytnego Egiptu. Jaka moc w nim drzemie?
- Symbole nordyckie – poznaj najważniejsze znaki ze świata wikingów
